Dag 11: maandag 19 juni 2023
Start: Batumi (GE)
Eind: Batumi (GE)
Kilometers: 0
Nu we hier toch zijn, willen we ook echt even rond kijken en eerste indrukken van Georgië opdoen. Bovendien is het erg fijn om je motorpak niet weer te hoeven aantrekken en in je jeans op pad te kunnen. Omdat het maandag is en we vroeg wakker zijn, is het overal in de stad erg rustig. Van de levendigheid op de boulevard is niks meer te merken. Een voordeel van dit tijdstip is dat je de stad bijna voor jezelf hebt. We lopen kilometers door de stad om maar zoveel mogelijk te zien en te ervaren.
Batumi is hard op weg om een moderne badplaats te worden met strakke architectuur naast prachtige oude panden. Weliswaar worden beide nu nog afgewisseld met huizen in armoedige toestand, maar je kunt zien dat het land er hard aan werkt om er iets van te maken als je alle aanplakbiljetten van investeringsmaatschappijen mag geloven. Mijn idee is dat je over een jaar of tien een plaats als Batumi niet meer herkent.
Het strand aan de Zwarte Zee bestaat uit bijzonder gladde kiezels die bijna fluweelachtig aanvoelen. Als lunch nemen we een khachapuri. Dat is een traditioneel Georgische gerecht: witte kaas en een ei dat in een bootje van een soort pizzadeeg ligt. Erg lekker maar machtig, prima om de rest van de dag op door te komen.
Na de lunch lopen we terug naar het hostel om even te chillen in de airco. Nadat we bijgekomen zijn, brengen we de resterende was naar de wasserette om de hoek en ik laat mijn baard bij de plaatselijke kapper bijwerken. De rest van de middag spenderen we flanerend door de stad.
Taal: Georgisch
Het Georgisch is met niks te vergelijken. Het klinkt als Russisch maar dat is het zeker niet en het schrift bestaat uit ‘krulletjes’. Niks Europees of Cyrillisch dus een menukaart of opschrift boven een winkel is een uitdaging…
Jongeren spreken vaak wel een beetje Engels (zeker in steden en de wat meer toeristische gebieden) en ouderen en op het platteland spreekt men naast Georgisch vooral Russisch. Coco spreekt gelukkig een beetje Russisch en dat helpt zeker, al wordt Russisch beschouwd als de taal van de vroegere bezetter en dus niet meer door iedereen geapprecieerd. Als ze echter merken dat je geen Rus bent, dan zullen ze je zeker helpen. Daarnaast kom je met het al oude handen- en voetenwerk een heel eind.
Dag 12: dinsdag 20 juni 2023
Start: Batumi (GE)
Eind: Kutaisi (GE)
Kilometers: 187
Vandaag begint de rondreis door Georgië dan echt. Althans, we stellen eerst het plan bij vanwege de enorme regenbui die al een aantal uur bezig is. Het water spoelt door de straten en het uitzicht is mistroostig. We besluiten eerst nog maar een kop koffie te maken en te bedenken wat we gaan doen. Het eerste plan was om richting het noorden te rijden en eerst Mestia en Ushuguli te bekijken en vanaf daar met de klok mee een rondje te doen.
Hoe de wegen er daar uit zien weten we nog niet, maar gezien de hoeveelheid regen zullen de bergweggetjes niet in de meest optimale conditie zijn. Bij de tweede kop koffie gooien we het hele reisplan 180 graden om en besluiten het rondje tegen de klok in te rijden. Na de laatste slok koffie pakken we de spullen in, trekken het regenpak aan en gaan op pad richting Koetaisi.
Navigeren is lastig. Borden met bestemmingen of wegnummers ontbreken, dus het duurt even voor we de juiste weg richting Koetaisi gevonden hebben. Gelukkig zijn er wat bushaltes om droog de weg op de kaart te kunnen zoeken.
Onderweg rennen blaffende zwerfhonden lekker met ons mee. In een dorpje komt ons een politieauto tegemoet en ik zie in mijn spiegel dat hij draait en achter ons aanrijdt. We moeten stoppen en de papieren en de verzekering worden gecontroleerd. Omdat het waarschijnlijk al 10 uur is, mag ik ook blazen. Daar zullen ze wel ervaring mee hebben denk ik dan.
Vandaag willen we in ieder geval het Gelati klooster zien. Dit is een klooster dat op de Unesco werelderfgoedlijst staat en onder andere bekend is van de vele fresco’s.
We lunchen aan de rand van Koetaisi in een fastfoodtent, vooral omdat er een overdekt terras bij zit waar we kunnen zitten. Ik wil een hotel of restaurant niet aandoen om met onze zeiknatte motorpakken naar binnen te komen. We komen uiteindelijk droog aan bij het Gelati klooster. Het middeleeuwse klooster is inderdaad indrukwekkend! Het is niet druk zodat we op ons gemak kunnen rondlopen. De fresco’s en bouwstijl zijn supermooi en we nemen alle tijd. Vandaag hoeven we toch niet heel ver te rijden.
In de middag wordt het echt droog en we rijden naar het hotel dat we onderweg online hadden gereserveerd. Dat blijkt lastig te vinden zonder navigatie en we komen de rotonde met de prachtige gouden beelden zeker zo’n 10 keer tegen. Uiteindelijk vinden we het hotel, parkeren de motoren op de stoep en nemen de bagage mee naar boven. Tijd om te relaxen.
’s Avond maak ik kennis met Shkmeruli oftewel gegrilde kip in melk-knoflooksaus. Het is de meeste fantastische kip die ik ooit gegeten heb.
Landschap Georgië
In het noorden vind je de Grote Kaukasus. Deze bergketen grenst aan de noordgrens met Rusland en heeft hoge bergtoppen. Als je de weg naar Mestia en Ushguli neemt, dan rijdt je op zo’n 2000 meter hoogte en zie je links en rechts nog steeds enorme bergtoppen opduiken. De Elbroes bijvoorbeeld is ruim 5600 meter hoog.
In het zuiden heb je de Kleine Kaukasus. Deze ligt 100 kilometer zuidelijker bijna parallel aan de Grote Kaukasus en heeft meteen een heel ander landschap. Hier vind je grote groene uitgestrekte vlakten waar je sporadisch een dorpje ziet. De enorme leegte is indrukwekkend.
Tussen deze twee bergkammen in ligt een enorme vlakte met een relatief mild klimaat waar druiven voor de wijnbouw geteeld worden.
Het uiterste oosten, tegen de grens met Azerbeidzjan, is een steppeachtig landschap met droge vlaktes. Deze verscheidenheid in een land dat iets meer dan 1,5 keer zo groot is als Nederland maakt dat Georgië (in ieder geval voor ons) een super interessant (motor)land is. Door het grote verschil in landschap zul je ook merken dat het klimaat sterk wisselt. Zo zie je aan de kust palmbomen en blijft in de bergen de sneeuw lang liggen.
Kloosters en kerken
Door de ligging en de vroege acceptatie van het Christendom in de 4e eeuw staan er veel oude kloosters en kerken. Meestal zijn dit kleine gebouwen, maar van binnen prachtig versierd met fresco’s en schilderijen. Al lijkt niet iedereen het interessant te vinden om die oudheden ook te conserveren. Je komt fresco’s tegen waar wind en regen bijna vrij spel hebben.
Dag 13: woensdag 21 juni 2023
Start: Kutaisi (GE)
Eind: Vardzia (GE)
Kilometers: 195
Gisteravond heb ik met behulp van de wifi in het hotel mijn telefoon zo ingericht dat die als navigatie kan dienen. Naast Osmand heb ik een offline navigatieprogramma geïnstalleerd, zodat we wat makkelijk naar en door steden kunnen rijden. Die 10 rondjes om de rotonde van gisteren waren wel genoeg 😊
Brandstof
Benzine is ruim verkrijgbaar en je kunt bijna overal met je bankkaart betalen. In juni 2023 betaalden wij ongeveer 80 cent per liter. Vraag wel om premium benzine want die heeft octaangehalte 95, de rest zit op 90 of 92.
Vandaag rijden we verder naar het zuiden richting Vardzia. Een enorm complex met in de grotten uitgehakte huizen, kerken, etc. Om er te komen moeten we via de SH14 de Zekari pas over om meer dan 100 kilometer omrijden te vermijden. We kiezen voor deze route, maar achteraf was de tweede optie waarschijnlijk sneller geweest.
Het begin van de SH14 is goed te doen. Het wegdek tot Sairme bestaat vooral uit asfalt en we hebben de hoop er vlug te zijn. In Sairme is een bron met wellness-centre en bijbehorende hotels… en meteen daarna houdt het asfalt op. Het een zal wel met het ander te maken hebben. De weg gaat over in keien, rotsen en uiteindelijk heel veel modder en blubber. Ook hier heeft de regen van de afgelopen dagen zijn sporen achtergelaten. Het eerste stuk is nog prima te doen en we komen zelfs nog mensen tegen.
Maar na een tijdje wordt het, naast het slechte wegdek, ook mistig en koud en we ploeteren 3 uur lang door diepe modder op 2500 meter. Elke keer als we boven op een bergtop aankomen, hopen we dat het vanaf daar beter wordt, maar dat blijkt elke keer weer een misrekening. Langs de kant van de weg liggen nog sneeuwresten. We redden het zonder te vallen, al scheelt het weinig. Het helpt niet als er ook nog blaffende honden op je af komen rennen terwijl je probeert je een weg door de blubber te banen.
Op het moment dat je er rijdt is het verschrikkelijk: je gaat in een soort ‘overlevingsmodus’ om maar door te gaan en achteraf bedenk je dat het misschien ook wel aardig was geweest om wat foto’s en video’s van die blubberweg te maken. Dat is dan wellicht het verschil tussen ons en de professionals die dan juist bedenken dat het gaaf is om dat vast te leggen… En toch, het was echt heel gaaf om deze pas te rijden!
Na een lange dag komen we dan toch in Vardzia aan. We vinden een hotel dat vrijwel direct naast het grottencomplex ligt en omdat de zon inmiddels weer schijnt, leggen we al onze motorkleding op het gras te drogen.
Tijd voor een glaasje wijn en een gegrilde vis op het terras!
Dag 14: donderdag 22 juni 2023
Start: Vardzia (GE)
Eind: Tiblisi (GE)
Kilometers: 236
Tiblisi is de eindbestemming van vandaag, maar eerst willen we de grotten van Vardzia bezoeken. We mogen de motoren en bagage bij het hotel laten staan en lopen in onze gewone kleding en schoenen naar het grottencomplex aan de overkant van de rivier.
Het is een enorm complex van grotten die onderling verbonden zijn. Kamers hebben allerlei functies gehad, van wijnopslag tot kerk en van ziekenhuis tot woonruimte. Het is bewoond tot het jaar 1200 en daarna heeft een aardbeving een einde aan de bewoning gemaakt. Een deel van de ruimtes zijn nu zichtbaar en blootgesteld aan de buitenlucht, omdat een deel van de berg is gaan schuiven. In een deel van de grotten die nog in goede staat zijn, wonen nu nog een klein aantal kloosterlingen.
Het moet nog open gaan, dus we staan helemaal vooraan. We zijn de eersten die naar binnen mogen en hebben het rijk voor onszelf. Die foto’s zijn zoveel mooier dan met allerlei onbekende mensen er op.
Religie en kledingvoorschriften
Georgië is een religieus land. Daarom vinden ze het niet fijn als je met korte broek of shirts zonder mouwen een klooster of kerk binnen loopt. Voor vrouwen geldt dat het hoofd bedekt moet zijn. Meestal liggen er bij de ingang wel doeken om je mee te bedekken.
Nadat we uitgebreid rondgelopen hebben, lopen we terig naar het hotel en pakken de motoren en bagage weer op en rijden richting de hoofdstad Tiblisi.
Onderweg komen we een Russische treinwagon tegen die dienst doet als brug over een rivier. In de verste verte is overigens geen spoor te vinden, dus hoe dat ding hier terecht gekomen is is een raadsel.
Het is natuurlijk wel de ultieme vorm van recycling of upcycling!
Onderweg zien we de lucht dicht trekken. Een zwart front en bliksemflitsen vullen de hemel in de verte. Tijd om het regenpak maar preventief aan te trekken en dat blijkt niet voor niets. Een bui van zondvloed-proporties komt over ons heen en de weg verandert in no-time in een watervlakte. Dat zou op zich niet zo heel erg zijn, maar daardoor zijn de gaten ook niet meer zichtbaar. Het zicht is minimaal en we rijden langzaam en met alle verlichting aan verder.
Tijdens de bui kom ik er achter waarom er zo weinig auto’s met bumper rondrijden. Door de gaten in de weg worden er door de gaten en de kracht van het water gewoon afgerukt. Tijdens deze bui zag ik 100 meter voor mij een bumper van een Volkswagen bus afvliegen. Die wil je niet tegen je aan hebben.
We ploeteren voort en in een dorp stoppen we voor een warme lunch: Georgische kebab. Vers gemaakt en super lekker! En natuurlijk moeten we op de foto.
Het dorpje waar we lunchen ligt op 21 kilometer van de Armeense grens. Best een eind van huis.
Na de lunch is het iets droger en we rijden verder richting Tiblisi. Via internet heb ik een hotel in het centrum gevonden via iOverlander waar je je motor binnen het hek zou kunnen parkeren. Dat voelt wel fijner in de grote stad.
Als we vlak voor Tiblisi nog even schuilen in een bushokje om de laatste details van de route te bekijken stopt er een Fransman Laurent. Hij is onderweg door Europa en hard op zoek naar een nieuwe achterband voor zijn Africa Twin. Die schijnt een bijzondere maat te hebben en daar lastig te vinden. We doden de tijd tot het droger wordt en wisselen tips en adressen uit en gaan daarna op zoek naar het hotel.
De bewaakte binnenplaats is er wel maar blijkt te bestaan uit een kleinen plaat beton van zo’n 45 graden. Best steil en leuk voor een 4×4, maar ik durf mijn motor er niet te parkeren. De buurt ziet er niet best uit met vervallen, gesloopte en verbrande huizen maar we nemen toch de gok en parkeren de motoren op straat. We halen alles wat los kan er af en zetten ze zo goed mogelijk aan elkaar vast.
Ook hier verandert de hotelkamer waar in een megabende met motorspul en na een douche lopen we door de buurt om even snel wat te eten. Daarvoor kiezen we net het slechtste en duurste (relatief dan) restaurant. Dat er niemand zat had natuurlijk al een veeg teken moeten zijn. Bij de Spar halen we daarna nog een flesje wijn en gaan opdrogen en bijkomen op de hotelkamer.
Morgen een dagje sightseeing in Tiblisi.
Dag 15: vrijdag 23 juni 2023
Start: Tiblisi (GE)
Eind: Tiblisi (GE)
Kilometers: 0
Vandaag een dagje Tiblisi. We zijn vroeg wakker en kijken meteen uit het raam of de motoren er nog staan, dat blijkt gelukkig het geval.
Het miezert nog steeds en na een koffie of twee gaan we de stad in. Als enige jas hebben we onze motorjassen mee en die zijn best warm in de volle metro in de spits.
Het openbaar vervoer is prima geregeld in de hoofdstad. Je koopt een elektronische pas voor een paar euro en je mag alle bussen en metro’s in.
We besluiten eerst naar de overdekte bazar te gaan in het centrum om elk een paraplu te fixen en misschien wat souvenirs. In de overdekte hal en kelder is van alles te koop, van religieuze iconen tot tabak of fruit. Gelukkig vinden we ook twee kleine uitklapparapluutjes. Beiden stemmig zwart en als we er een open klappen blijkt er een bedrukking voor een kinder hospice in Londen op te staan. Zal wel een goed verhaal zijn hoe die hier gekomen zijn. Als ze ons maar droog houden.
Het stadion van Dynamo Tibilisi ligt vrijwel direct naast de bazar en volgens Google is er fanshop. Die zoeken we tijdens onze reizen trouw op om een voetbalsjaal voor de oudste zoon te kopen om zo zijn verzameling aan te kunnen vullen. Via internet bestellen kan ook, maar een sjaal is pas echt als je hem zelf ter plaatse gekocht hebt.
Het stadion is helaas op last van de Uefe een no-go zone geworden omdat over twee dagen jong Oranje tegen jong Georgie speelt. Jammerdepammer dus…
Tegen de middag klaart het weer op en op een terras maken we voor het eerst kennis met Khinkali, dat zijn een soort dumplings gevuld met kaas of lamsvlees. Erg lekker!
De hoofdstad van Georgië vonden we persoonlijk een afknapper. Er staan weliswaar mooie oude gebouwen en strakke nieuwe bruggen, maar je merkt dat er ingezet is op toerisme als verdienmodel en dat is prima gelukt . Overal vind je dezelfde winkeltjes, karoakebars, etcera.
Voor ons was 1 dag voldoende om alles wat we wilden zien te kunnen zien, al gebiedt de eerlijk te zeggen dat we best veel gelopen en met de metro gereisd hebben.
We gaan terug naar het hotel, checken nog een keer of de motoren goed staan en gaan op tijd naar bed. Morgen weer door op de motor.
Dag 16: zaterdag 24 juni 2023
Start: Tiblisi (GE)
Eind: Signagi (GE)
Kilometers: 217
Vanmorgen miezert het weer, dus we drinken nog maar een extra kop koffie voor we vertrekken. We pakker alles weer op de motor en rijden richting het zuiden naar David Gareja. Dit is een kloostercomplex dat tegen de grens met Azerbeidjan ligt.
Onderweg zoeken we naar een pompstation om de bandenspanning te checken, maar vinden bij geen enkele pomp een compressor. Die blijken wel te hangen bij de alomtegenwoordige wasboxen. Als je dat een keer weet zie je ze daarna overal. We maken van de gelegenheid gebruik om meteen de ergste blubber er even af te spoelen
Omdat het zaterdag is kunnen we redelijk vlot door Tiblisi rijden en al snel rijden we door een grote leegte. De fransman die we een paar dagen geleden tegen kwamen tipte ons de D172 en dat blijkt inderdaad een bijzondere weg te zijn. Je kijkt kilometers ver over een glooiend landschap waar nagenoeg geen enkele bewoning. Rotsen komen op uit de grond alsof ze door enorme krachten naar boven geduwd zijn. Erg mooi!
Bij het klooster is nog helemaal niemand. Bij de monnik (of priester, geen idee hoe dat hier exact zit) kopen we een koud flesje water en lopen op ons gemak door het lege gebouw.
Nadat we uitgekeken zijn klimmen we naar de bijbehorende bron die in Azerbeidjan ligt. Tijdens de wandeling naar boven komen we twee grenswachten tegen die verveeld op hun telefoon kijken en ons geen blik waardig keuren. Misschien dat het wel een straf is als je hier je zaterdagochtend als militair moet doorbrengen.
Na een uurtje of wat pakken we de motoren weer en rijden via de D172 terug. Het voordeel is dat je nu de mooie plekken kent om foto’s te maken. Als ik stop rijdt Coco een stukje door en als ik haar weer tref heeft ze weer eens een roedel puppy’s gevonden.
Voor de lunch stoppen we bij een restaurant waar we een bijzonder soort brood krijgen. De bedorven kip sturen we terug en delen de pizza. Prima lunch en door.
Hoogtepunt is wel de Russische militaire Lada die hier staat te shinen als decoratie.
In Signagi vinden we een hotel met zwembad. Tijd om af te koelen. Het is mooi weer, dus we kunnen eindelijk de tent te drogen leggen die we nat in Turkije hebben moeten inpakken. Als hij bijna droog is, pist de hond van het hotel er over heen en kan ik het ding alsnog weer in de badkamer uitspoelen.
De motoren staan veilig op de binnenplaats. Na een fantastisch diner lopen we nog een rondje door de stad.
Dag 17: zondag 25 juni 2023
Start: Signagi(GE)
Eind: Vachnadziani (GE)
Kilometers: 183
Het is zondagmorgen dus we doen rustig aan, maar dat wordt vooral veroorzaakt omdat het ontbijt pas om 09:30 uur geserveerd wordt. Vandaag hoeven we niet zo ver te rijden want we hebben een afspraak op een wijnmakerij. Deze wijnmakerij is ons getipt door mensen die we in Motocamp in Bulgarije tegen kwamen.
Het eerste doel van de dag is de zondagse weekmarkt in Kabali die elke zondagochtend gehouden wordt. Echter door het klungelen met de route en een paar keer verkeerd rijden komen we daar pas aan als die afgelopen is en we alleen nog de brandjes zien waar het afval in verbrand wordt.
We rijden met een omweg naar Vachnadziani. Tussen de Grote en de Kleine Kaukasus ligt een enorme vlakte met een mild klimaat waar volop druiven geteeld worden om wijn van te maken.
Die wijn alleen al is de moeite waard, omdat Georgië als bakermat van de wijn beschouwd kan worden. Er zouden ruim 500 soorten druiven in die regio verbouwd zijn, tot de Russen het land binnenvielen en de wijnbouw reduceerden tot zo’n 25 soorten druiven. Ze zijn er in geslaagd om er weer 400 te verbouwen en sommige wijnen mogen niet eens geëxporteerd worden. Er wordt daar al duizenden jaren op een bijzondere manier wijn gemaakt, gerijpt in ondergrondse lemen vaten en dat geeft de wijn haar bijzondere smaak en oranje kleur.
Onderweg zien we in de verte al de eerste witte bergtoppen van de Grote Kaukasus.
Op de wijnmakerij maken we kennis met Shota, een oude man die de eigenaar is van Ibero. Hij spreekt nog een paar woorden Duits omdat hij dat tijdens de tweede wereldoorlog op school gehad heeft.
We zetten de tent op het grasveld en frissen ons op en maken ons klaar voor het avondeten en wijnproeverij.
Shota maakt het vlees ondertussen op de barbecue klaar en de Russische kokkin maakt een enorme maaltijd klaar met allerlei Georgische gerechten. We zijn de enige gasten, dus dit gaat nooit op.
Om 17 uur kunnen we aan tafel en starten met een toast. Georgiërs toasten bij elke ronde op alles wat je maar kunt bedenken.
Alle flessen wijn uit het assortiment komen langs en geloof mij, dat zijn er nogal veel. Uiteindelijk eindigen we via de eigengemaakt port bij de Chacha. Dat is serieus gevaarlijk spul en is Georgische wodka met een hoog alcoholpercentage en verrassend zacht van smaak.
Uiteindelijk mogen we dan toch van tafel en vallen als een blok in slaap.
Dag 18: maandag 26 juni 2023
Start: Vachnadziani (GE)
Eind: Tsiprani (GE)
Kilometers: 225
Het veld waar de tent staat is fantastisch en we hebben mooi uitzicht maar er is geen schaduw. We worden na een kort nachtje vroeg wakker en ik ben zo brak als wat. Het is niet het laatste glaasje dat ik niet had moeten nemen, maar ik had drie flessen wijn en een halve fles Chacha eerder nee moeten zeggen.
Het duurt even voor ik op gang ben en probeer in de schaduw met een fles water om weer een beetje onder de levenden te komen.
Shota heeft verrassend genoeg nergens last van en loopt fris als een hoentje rond. Ik zal wel meer moeten trainen 😊
De frisse wind tijdens het rijden doet ons goed. We spreken af rustig aan te doen en de military way die op het programma stond een dagje uit te stellen. We rijden richting Khakhmati om alvast een stukje bergen te verkennen. Het is een doodlopende weg, dus in het dorp draaien we om en rijden terug naar Tsiprani waar we een soort camping gezien hebben. De weg en de uitzichten tussen Khakhmati en Tsiperani zijn spectaculair!
Die camping is uitgestorven en de huisjes zijn dicht. Eigenlijk is het meer een soort raftingcenter met groepsaccomedatie. Uiteindelijk komt er iemand aan die ons een telefoonnummer van de eigenaar geeft. Na een belpoging mogen we gaan staan waar we willen en later op de avond komt de eigenaar langs. Hij stapt nog net uit om het geld aan te pakken en is meteen weer weg.
Omdat we nog eten moeten hebben rijd ik naar het dorp en haal wat pasta en saus. Bij de bar tegenover de camping probeer ik een paar biertjes te halen, maar daar moet ik aanschuiven bij een paar grote brede gasten met dikke auto’s. Ze hebben de tafel vol met eten en drank staan. De drank kan ik weigeren, al kan dat volgens hen prima en doet de politie niks, maar ik houd het bij een bordje eten.
De mannen spreken alleen Georgisch en Russisch en ik niet dus het gesprek valt gelukkig snel dood.
Ik rijd terug naar de camping die we helemaal voor onszelf hebben inclusief de picknicktafels en we vermaken ons prima.
Kamperen
Er zijn niet veel campings in het land. De enkelen die er zijn, hebben we gevonden via de app iOverlander. Verwacht niet te veel van de voorzieningen: als je mazzel hebt is er een hurktoilet, anders is er gewoon een gat in de grond.
En op Camping Wifi in Mestia die wij via die app vonden, werkte de wifi niet. Wel zat er een superschatting pasgeboren kalfje vastgebonden aan de boom naast onze tent. En zo ondervonden we wel vaker dat er iets aangeboden werd, dat er uiteindelijk helemaal niet bleek te zijn. Ga er dus maar vanuit dat er geen of minimale voorzieningen zijn.
Wildkamperen is overigens toegestaan in Georgië en net zo leuk! Vergeet dan niet je schepje mee te nemen…
Hotels en hostels
Hotels vind je makkelijk via Google of de bekende booking sites. Wij betaalden tussen de 15 en 30 euro voor een kamer per nacht.
Dag 19: dinsdag 27 juni 2023
Start: Tsiprani(GE)
Eind: Tiblisi (GE)
Kilometers: 295
Inderdaad, we eindigen vandaag in de stad waar we niet meer heen hoefden: Tiblisi. De planning was echter anders.
Vandaag staat de E117 op het programma. Dit is de doorgaande weg vanuit Tiblisi naar de Russische grens. Zeker een aanrader vanwege de kloosters, uitzichten en het vriendschapsmonument. Tegen de Russische grens staat de drieënigheidkerk in Stepantsminda. Er supermooie oude kerk die (als het weer mee zit) scherp afsteekt tegen de Kazbek vulkaan.
Omdat we geen visum voor Rusland hebben en het anno 2023 misschien ook niet zo slim is om Rusland in te rijden weten we dat we aan de Russische grens moeten keren en via dezelfde weg terug.
Bij een bandenhandel vraag ik twee nieuwe ventieldopjes. De andere heb ik na het luchtpompen gisteren laten liggen. Niet echt handig, maar voor het schappelijke bedrag van 1 GEL (0,36 euro) ben ik twee nieuwe dopjes rijker.
De eerste stop vandaag is Anauri, een prachtige kerk met fresco’s. Op de parkeerplaats vallen de enorme hoeveelheid bussen op en kraampjes met souvenirs. We zien veel mensen uit de regio India / Pakistan lopen. Geen idee waarom,. maar de E117 is erg toeristisch en wordt met name bezocht door busladingen mensen uit de buurt van India en het Midden Oosten. Geen idee waarom, misschien omdat je in een dag rijden vanaf het vliegveld een aantal highlight van Georgië kunt zien. In de rest van het land zijn we ze niet tegengekomen.
De kerk is fantastisch maar ik stoor mij aan de respectloosheid van de overige toeristen. Niks willen bedekken, overal selfies maken terwijl overal verbodsborden staan en hard praten. Ik ben er snel klaar mee en we rijden verder.
De volgende stop is het vriendschapsmonument dat de Russen gebouwd hebben. Die hebben in meerdere landen van dit soort bouwwerken gemaakt om de eenzijdige innige band te benadrukken. Ook hier weer busladingen mensen en als ik sta te kijken bij het monument vraagt een vrouw van 40+ mij of ik aan de kant wil omdat ze een TikTok filmpje wil opnemen.
We rijden verder naar het noorden en langzaam trekt de lucht dicht en begint het te miezeren. Richting Kazbegi rijden we door dichte mist en regen op een weg vol krappe haarspeldbochten. Die zijn bij zon al niet mijn favoriet, laat staan bij mist en regen.
Als we uiteindelijk bij Stepantsminda de drieënigheidskerk willen bekijken stopt mijn Transalp ermee. De accu geeft geen stroom en een druk op de startknop levert alleen een droge klik op. Best vervelend op zo’n 10 kilometer van de Russische grens en geen garage in zicht.
We staan op een helling en ik probeer de motor te laten rollen en zo te starten. Dat lukt gelukkig en we overleggen wat het plan is. We besluiten in 1 streep door te rijden naar Tiblisi omdat de kans op garages en onderdelen daar groter is. Ik laat alle extra verbruikers als mistlampen etc uit en we rijden terug.
Qua afstand is het niet ver, maar door de drukte en de smalle slechte weg duurt het uren voor we in Tiblisi zijn. Ondertussen is het weer droog en bloedheet en het verkeer in Tiblisi is de hel rond 18 uur.
Verkeer in steden
Het verkeer in steden is niet spannend. Mensen toeteren veel, maar dat is vooral om hun aanwezigheid aan te geven. Het verkeer is een organisch geheel waarin iedereen zijn weg wel vindt. Waar het asfalt breed genoeg is voor drie voortuigen, zul je ondanks de belijning voor twee banen toch regelmatig zien dat er drie naast elkaar rijden of elkaar inhalen. Motoren rijden er niet veel en dus hebben ze soms wat moeite om in te schatten waar je gaat rijden: als een brommer op het randje van de weg of breed als een auto. Tip is om net zo mee te ’dansen’ op de weg als alle andere auto’s, bussen en vrachtwagens doen.
In steden kan het wel enorm druk zijn en dan sta je in de motorpak dampend van het zweet te wachten voor kruispunten of verkeerslichten.
Via iOverlander hebben we een camping gevonden, maar nadat we een aantal keer de straat heen en weer zijn gereden vinden we niks. Uiteindelijk blijkt de camping een achtertuin van iemand te zijn, maar voordat we dat uitgevonden hebben ben ik bloedchagrijnig op een hete motor die niet uitgezet kan worden.
Op de ‘camping’ blijken een Portugese en Franse motorrijder te staan die elkaar onderweg getroffen hebben en nu samen onderweg zijn naar Mongolië.
We zetten de tent op en worden uitgenodigd door de andere motorrijders om mee te eten. De Portugees werkt als kok in een restaurant en het is niet voor te stellen wat voor lekker eten hij van twee campingpitjes weet te toveren. Hoeveel gasblikjes hij verbruikt lijkt hem weinig uit te maken
We praten, delen ervaringen uit en uiteindelijk gaan we pas om 3 uur slapen. Toch nog een goed einde van de dag.
Dag 20: woensdag 28 juni 2023
Start: Tiblisi (GE)
Eind: Tiblisi (GE)
Kilometers: 7
Het belangrijkste voor vandaag is de Transalp weer rijdend maken. Ik koppel de kabels van de tomtom, usb lader, mistlichten en handvatverwarming van de accu af om uit te sluiten dat die kortsluiting veroorzaken.
Als dat klaar is rijden we naar een motorzaak om de accu te laten doormeten en eventueel een nieuwe accu te organiseren. Bij het doormeten blijkt de accu nog oké, dus waarschijnlijk ergen sluiting in de afgekoppelde verbruikers. Ik geef de monteur wat geld voor in de fooienpot en we rijden terug naar de tent.
Het is serieus bloedheet en we doen niet veel meer dan kleding wassen en een beetje rondhangen. In het winkelcentrum waar we boodschappen doen blijven we extra lang in de airco hangen.
In een deel van het huis waar onze tent staat, logeert een jong pas getrouwd stel. Hij is Russisch en zij Oekraïense. Ze woonden in Moskou maar zijn gevlucht zodat hij niet het leger in hoefde. We zijn meer Russen tegen gekomen in Georgië, maar dat waren rijke mensen die zich wel redden.
Dit stel is een ander verhaal en zij kunnen werkelijk nergens anders heen. Als ze naar het westen gaan, krijgt zij asiel omdat ze uit de Oekraïne komt, maar hij wordt direct terug gestuurd. Gewoon een leven dat op pauze staat, zonder uitzicht en hopend op een einde van de oorlog. Hij werkt ’s nacht online voor een Amerikaans bedrijf om bij storingen tickets aan te maken.
’s Avonds is het onze beurt om te koken en we gebruiken de barbecue om Georgische shaslik te maken.
Het is echt super gezellig daar met de motorrijders en het jonge stel, dus we besluiten om nog een nacht te blijven en morgen zonder koffers en bagage op ons gemak de military way nog een keer te rijden
Wagenpark in Georgië
Het wagenpark is erg bijzonder. Bijna elke derde auto is een rechts gestuurde Toyota Prius, terwijl ze daar ook gewoon rechts op de weg rijden. Waarschijnlijk een handige import connectie, net als de Mitsubishi Delica’s 4×4 die je in de bergen veel ziet rijden.
Daarnaast zie je veel importauto’s uit Nederland en Duitsland, vaak nog voorzien van de originele bedrijfsstikkers. Zal wel een status ding zijn.
Dag 21: donderdag 29 juni 2023
Start: Tiblisi (GE)
Eind: Tiblisi (GE)
Kilometers: 325
Vandaag is de 21e dag, meestal is dat de hele duur van de vakantie maar nu hebben we nog even. Het is weer stralend weer en zonder bagage (wat rijdt dat fijn!) zetten we koers richting de E117. De eerste twee highlight kunnen we overslaan dus dat schiet lekker op.
Deze weg is de doorgaande weg naar Rusland, dus je ziet vrachtwagens uit de meest bijzondere landen als Iran, Irak, Azerbeidzjan, Rusland, Tajikistan etc. Erg grappig om te zien, al stinken ze wel erg.
Helaas rijden ze niet allemaal even snel door en inhalen is op de meeste stukken lastig. Aan de wrakken te zien gaat het hier ook wel eens ernstig mis.
We zien eetstalletjes langs de weg waar je gebarbecued vlees kunt kopen. De schapen staan er in een omheining bij, voorzien van het bordje ‘halal’. Daarnaast zijn de restaurants ingericht op de Aziatische toeristen.
We nemen de tijd om foto’s te maken en overal uitgebreid te kijken. Het voelt als een dagje uit zo zonder koffers en we komen pas begin van de avond weer terug in Tiblisi.
Dag 22: vrijdag 30 juni 2023
Start: Tiblisi (GE)
Eind: Katskhi (GE)
Kilometers: 242
Omdat we redelijk op tijd zijn gaan slapen ben ik vroeg wakker. Ik pak de motorspullen bij elkaar om weer verder te reizen. De Russische Igor is nog wakker en totaal overstuur. Hij ziet voor hen geen enkele toekomst en hij wisselt huilen af met lachen. Verschrikkelijk sneu, maar ik kan niets anders doen dan luisteren en een poging te doen om wat positiefs te zeggen. Zo zitten we daar nog een paar uur op de bank met de twee motorreizigers en het Russisch/Oekraïense stel, allemaal met een knoop in de maag.
Na talloze koppenkoffie rijden we einde ochtend dat toch weg en persen ons voor de laatste keer door de drukte van Tiblisi. We willen naar het noordoosten waar we in eerste instantie wilden starten met de rondrit, maar door de regen toch een andere kant van het land als eerste bezocht hebben.
Als eerste stop staat Gori op het programma, de geboorteplaats van Stalin. Zijn geboortehuis staat prominent op het plein naast het Stalin-museum. Naast dit museum staat ook de persoonlijke treinwagen van Stalin waar mee hij onder andere naar de Jalta conferentie reisde om daar samen met Churchill en Roosevelt Europa te verdelen na de tweede wereldoorlog.
Gezien de miljoenen doden die de man op zijn geweten heeft, heb ik toch een dubbel gevoel bij dit eerbetoon.
We lopen een rondje, maken wat foto’s en rijden verder naar Uplistsikhe waar (alweer) grotwoningen zijn. Omdat we er al meer gezien hebben overwegen we een moment om deze maar te skippen maar omdat we er praktisch langs rijden gaan we er toch maar heen. Daar hebben we geen moment spijt van! Weer een bijzondere omgeving om op je gemak te bekijken.
Via Booking vind ik een appartement op de route bij Katshki en voor 10 euro extra kookt de eigenaar voor ons. Prima plan, het tenslotte onze trouwdag.
Het vinden van de locatie is een uitdaging, er hangt geen enkel bord of wegwijzer maar uiteindelijk komen we er toch door een steile gravelweg af te rijden. Het appartement is enorm ruim! Een enorme woonkamer, slaapkamer en daar ook nog een eetkamer bij.
De koelkast staat vol met water, wijn, natuurlijk weer Chacha en het diner is fantastisch!
Dag 23: zaterdag 1 juli 2023
Start: Katshki(GE)
Eind: Chkadushi (GE)
Kilometers: 253
Voor we kunnen wegrijden moeten er natuurlijk eerst foto’s met de eigenaresse gemaakt worden. Die vindt het leuk om buitenlandse gasten te hebben. De eerste stop van vandaag is het klooster op de pilaar bij Katshki. Je kunt er niet in, maar het is wel leuk om te zien.
Daarna rijden we een stukje terug om foto’s te maken in Chiatura. Een mijnwerkersstad waar in de Russische gloriedagen van de mijnindustrie veel bedrijvigheid geweest moet zijn. Nu is het vooral vergane glorie, maar wel leuk om wat foto’s te maken.
Onderweg stoppen we nog bij de Promotheus grotten. Dit keer geen grotwoningen maar drupsteengrotten. Je kunt er met een boot doorheen varen en dat lijkt ons wel wat. Helaas blijken de boten niet te varen, maar er is wel een looproute van ongeveer een uur. Dat is nog net acceptabel op motorlaarzen. We moeten wachten tot de groep compleet is en dan lopen we onder leiding van een gids door de grot. Leuk, maar na de zesde druipsteenformatie heb je het eigenlijk wel gezien. We zijn blij als we op het einde weer de bus in kunnen en terug gebracht worden naar het beginpunt.
We pakken de motoren weer en rijden naar een camping in Chkaduashi
De camping is meer een tuin bij een landhuis van Franse eigenaren. We zetten de tent op, eten kip uit blik met een koud biertje erbij en denken een rustige avond te hebben.
Dat verloopt anders als de eigenaar vraagt of we het huis willen zien. Het blijkt een jachtloge geweest te zijn van prins Murat, de militair attaché van Napoleon en de eigenaar is een verre nazaat van die beste man. Het huis hangt vol met knipsels, portretten en foto’s. En bij elk item hoort een verhaal. De rondleiding duurt twee uur en we luisteren geduldig. Gelukkig was er ook nog een link met Nederland want de broer van Napoleon, Lodewijk Napoleon, is koning van Nederland geweest.
Ik krijg vooral het idee dat ik naar een aflevering van ‘keeping up appearances’ zit te kijken waarbij de schijn wordt opgehouden en het huis zo ongeveer in elkaar stort.
Als we uiteindelijk weer naar de tent kunnen zie ik plotseling dat er een schroef in mijn achterband zit. Het is zaterdag en de band is nog hard, dus ik dub wat ik er mee moet: er uit halen of eerst op zoek naar een garage. Omdat we morgen de bergen in willen besluit ik toch maar om de schroef eruit te halen. Gelukkig is het een korte en zit die in het dikste gedeelte van de band. Mazzel gehad dus
Dag 24: zondag 2 juli 2023
Start: Chkadushi (GE)
Eind: Mestia (GE)
Kilometers: 138
Als we vertrekken, speelt het refrein van een Doe Maar liedje (ja, zo oud ben ik al…) door mijn hoofd: ‘een pakketje schroot met een dun laagje chroom’. Dat is mijn afdronk van gisteravond. Aardige mensen, maar doe gewoon.
We tanken bij het laatste tankstation voor we de bergen in gaan. Gulf heeft ook zijn eigen energydrank voor de bestuurder, dus die proberen we ook maar. De tankbediende is net klaar met de afwas lijkt het.
De weg naar Mestia begint mooi: de eerste 30 à 40 kilometer is glad asfalt en het schiet lekker op. We rijden vlak langs de grens met Zuid-Ossetië, een door Rusland geannexeerd gebied. Over dit stukje hebben we verhalen gehoord over geënsceneerde ongelukken om zo auto’s te laten stoppen en mensen te overvallen. We zijn op onze hoede, maar zien niks.
Hoe hoger we de bergen inkomen, hoe slechter de weg wordt. Maar het levert ook steeds spectaculairdere uitzichten. We rijden boven de 2000 meter grens maar zien links en rechts nóg hogere bergen met hier en daar gletsjers. We stoppen vaak om foto’s te maken, of gewoon even om rustig om ons heen te kijken om de omgeving in ons op te nemen. Diepte en hoogte vastleggen op foto’s is moeilijk, dus is het creeëren van herinneringen beter.
Uiteindelijk komen we in Mestia aan. Het is opeens een drukke bedoening en lijkt een toeristische plaats met vooral mensen die willen hiken en wandelen. We lunchen eerst in de zon op het terras en bepreken wat we willen gaan doen. Een bezoek aan Ushguli staat in ieder geval op het wensenlijstje, maar nadat we net zo’n 100 kilometer gestuiterd hebben over stoffige gravelwegen, nemen we voor de laatste 40 kilometer een taxibusje. Dat geeft ons ook de vrijheid om meer om ons heen te kijken in plaats van alleen maar naar de weg om gaten en stenen te ontwijken.
Het afhuren van het hele taxibusje kost omgerekend zo’n 80 euro voor een retour en de chauffeur blijft wachten. Een prima deal wat ons betreft. Eerst nog even naar de camping om ons om te kleden en de tent op te zetten. De camping heet Wifi, maar wat we ook proberen… er is geen wifi. Wel zit er een pasgeboren schattig kalfje vastgebonden aan een boom op het veld en de electrische installatie hangt een halve meter van de douche. De keuken is een donker houten hok met een elektrisch kookplaatje. We hebben nog niet vaak veel erger meegemaakt, maar we hoeven er echt alleen maar te slapen en dat voor maar één nacht.
We stappen in het taxi-busje en vertrekken richting Ushguli. Onderweg stopt de chauffeur een paar keer voor foto’s en om bijzondere zaken te laten zien. De weg is slecht en modderig en we zijn blij met het comfort van het busje. Ushguli is indrukwekkend met z’n wachttorens en bijzondere bouwstijl. Erg mooi om te zien en mocht je in de buurt zijn zeker een aanrader. Overigens kun je ook in het dorp overnachten in een hotel. Daar kwamen we namelijk motorrijders tegen die we eerder ook al gezien hadden: ze blijken eenzelfde route gepland te hebben als wij.
Na een tijdje rondwandelen nemen we de taxi weer terug en aan het begin van de avond zitten we weer op het terras van café Laila. Leuk detail: omdat dit gebied vlak bij Rusland ligt trekt het ook veel Russische toeristen. Toch draagt het personeel een t-shirt met achterop de tekst ’20% of my country is occupied bij Russia’. We scoren ook allebei een t-shirt, alleen al om ze te sponsoren en vallen snel in slaap na een lange dag.
Dag 25: maandag 3 juli 2023
Start: Mestia (GE)
Eind: Batumi (GE)
Kilometers: 300
Gezien de matige kwaliteit van het sanitair en de camping besluiten we de douche over te slaan, ondanks dat we best wel wat gewend zijn. We pakken alles weer in en drinken nog even koffie in een hippe koffiebar op het plein, die heb je hier dan wel weer. We rijden nog een stuk richting Ushguli om foto’s te maken van een dorp verderop en draaien dan om om weer naar het zuiden te rijden, richting Batumi.
Alhoewel het exact dezelfde weg is als de dag ervoor, lijkt de terugweg toch sneller te gaan. Misschien heeft het iets te maken met het betere asfalt dat in het vooruitzicht ligt.
We lunchen in een onooglijk tentje met twee tafeltjes. Het wordt gerund door een jong enthousiast stel dat alles van ons wil weten. Na een goede lunch en een leuk gesprek, rijden we verder naar Batumi. We zijn op tijd in de stad om nog een duik in de zee te nemen. De camping is op zijn minst bijzonder te noemen: de wc is een gat in de grond tegen de berg op en de douche heeft een houtgestookte boiler die vanaf 18:00 uur warm water levert legt de beheerder uit.
’s Avonds blijven we lang op het strand zitten om te kijken naar de ondergaande zon, de vissers die proberen wat te vangen en genieten van de laatste avond in Georgië. Eén ding weten we zeker: hier komen we nog een keer terug!!